Ortodonti Nedir?
Ortodonti; uyumsuz ve çapraşık dişlerin uyum ilişkisini teşhis eden, bu durumu önlemeye ve tedavi etmeye çalışan, diş hekimliğinin bir uzmanlık alanıdır. Halk tarafından da diş teli tedavisi olarak bilinmektedir. Erken yaş ya da tedavide geç kalındığı durumlarda ileri yaşlarda yapılan diş bozukluklarının tedavisidir.
Ortodonti Sorunları Neden Oluşur?
Uzun süreli biberon veya emzik kullanımı, parmak emme, tırnak yeme, erken veya geç süt dişi kaybı ve diğer uygun olmayan durum ve alışkanlıklar dişsel ortodontik problemlere yol açabilmektedir. Bu alışkanlıklar bir an önce tedavi edilerek bırakılmalıdır. Çünkü bu alışkanlıkların erken dönemde engellenmesi kemik gelişiminin tamamlanması açısından önemlidir. Örneğin; çeşitli sebeplere bağlı olarak ağızdan nefes alma durumunda çene uyumsuzlukları görülebilmektedir. Ağızdan nefes alan kişide çenenin üst kısmı daraldığı için damak yapısı V şeklinde olacaktır.
Dilin yapısal olarak olması gerekenden büyük olması, çekilmiş diş boşluğu gibi durumlar da dişlerde çarpıklığa neden olabilir. Dişlerin bulunduğu çene yapısı küçük ve bunun yanında dişler büyük ise dişlerin çeneye tam oturması mümkün olmayacak ve çapraşıklık oluşacaktır.
Ortodontik problemler, çenenin pozisyonu ile ilgili kemik veya diş problemlerini içerir. Kemik sorunları genellikle kalıtsaldır, yani her iki ebeveynden de genetik olarak geçerler. Çenelerin konumu olması gerekenden daha önde veya arkada ise kemik seviyesinde ortodontik tedavi gereklidir. Genç yaşta bir dereceye kadar iskeletlerin düzeltmesi mümkün olmakla birlikte, büyüme dönemi sona erdiğinde tek başına ortodontik tedavi yeterli olmayacak ve cerrahi müdahale gerekecektir. Bu dönemde çeneler ameliyatla, dişler ise tel tedavisi ile yerine oturtulmaktadır. Kısaca hasta ergenlik dönemindeyse ve mandibula (alt çene kemiği) yapısı geriyse ortodontik tekniklerle tedavi edilebilir. Hasta yetişkin ise tedavisi ortodonti ve cerrahi ile birlikte yapılır.
Ortodontik Tedavi Yöntemleri
Ortodonti tedavisi genel olarak diş yüzeyine braket takılması ile ilerlemektedir. Braketler arasında metal, seramik, safir, damon metal, damon şeffaf gibi türler bulunmaktadır. Bunun dışında son yıllarda estetik kaygı taşıyan ve braket takmak istemeyen hastalar için şeffaf plak sistemi geliştirilmiştir. Bu sistemde hastalar sıralı bir şekilde şeffaf plaklarını taktıkça dişlerde düzelme meydana gelmektedir. Yapılacak olan tedavi çeşidine ve braket türüne muayene sırasında karar verilmekte ve işleme göre fiyatlandırma yapılmaktadır.
Ortodonti Tedavi Sırasında Ağız-Diş Bakımı
Ortodonti tedavisi sırasında ağız ve diş sağlığı bakımına özen gösterilmesi gerekmektedir. Her yemek sonrası dişler kesinlikle fırçalanmalı, braket arasında olan yiyecek artıkları temizlenmelidir. Braketlerin arasında yiyecek artığı kalacak olur ise ağız ve diş sağlığı olumsuz yönde etkilenecektir. Yeterli temizlik yapılmazsa ağız içi bakteri oluşumuna sebep olan diş plakları hem dişlere hem de diş etlerine zarar verebilmektedir. Bu nedenle tüm bu olumsuzlukların önüne geçebilmek için ağız ve diş sağlığına önem verilmesi gerekmektedir.
Diş fırçası seçimi ve arayüz fırçalarının kullanılması son derece önemlidir. Ortodontist özel bir diş fırçası önerisinde bulunabilir ya da orta sertlikteki bir diş fırçası diş temizliği için yeterli olacaktır. Her diş fırçalamadan sonra arayüz fırçası ile braketlerin yan taraflarının ve tellerin altlarının temizlenmesi gerekmektedir.
Ortodontik Tedavi Neden Önemlidir?
Ortodontik tedavi ile çiğneme, ısırma, anlaşılır konuşma gibi durumlara katkı sağlanmaktadır. Estetik görünüm, gülümseme gibi avantajlar ile ortodontik tedavi sosyal fayda da sunmaktadır. Tedavinin ardından yüz hatları da genel olarak daha uyumlu hale gelecektir. Bu da özgüvenin artmasını sağlayacaktır. Tüm bunların yanı sıra diş çürükleri ve diş eti sorunları gibi durumların oluşmasını engellemektedir. Bu sayede ağız ve diş sağlığı iyileştirilmektedir.
Kısaca ortodontik tedavi sadece estetikle ilgili olmayıp konuşma bozukluğu olan bireylerde konuşmayı düzeltmeyi, ileride oluşabilecek diş eti hastalıklarını önlemeyi, çene eklemi problemlerini önlemeyi ve çiğneme fonksiyonunu sağlamayı amaçlar.
Ortodontik Tedavi Yapılmazsa Ne Olur?
Ortodonti uzmanları, diş teli tedavisi ile diş problemlerini çözmeyi ve kişinin diş dizilimini ve çene yapısını normalleştirmeyi amaçlar. Diş teli takmak istemeyen hastalar dişlerinin sağlığı ve estetiği ile ilgili birçok problem yaşayabilirler. Dişlerinize tel takmak diş dizilimi problemlerini, çene bozukluklarını, çiğneme ve sindirim sorunlarını ortadan kaldırabilir. Diş telleri dişlere takılmadığı takdirde hastaların yaşadığı bu sorunlar ilerleyebilir ve başka diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Bu sorunlar arasında diş kayıpları, diş eti hastalıkları, çene ve eklem sorunları, sindirim problemleri, sağlıksız bir ağız ve sorunlu yüz estetiği bulunmaktadır.
