Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği) 0-12 yaş aralığında olan bireylerin doğumdan ergenlik çağına kadar olan dönemde ağız ve diş sağlığını koruyan, inceleme, önleme ve tedavi etme gibi yöntemleri uygulayan bir anabilim dalıdır.
Çocuk diş hekimleri, çocuk hastaların ağız ve diş sağlığı tedavileri konusunda eğitim almış uzman hekimlerdir.
İlk Diş Muayenesi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Pedodonti uzmanları, ağız ve diş bakımının ilk dişin çıkmasının ardından yapılması gerektiğini belirtmektedir. İlk diş muayenesi 6 ay ile 1 yaş arasında yapılmalıdır. İkinci kontrolün tüm süt dişlerinin çıkmasının ardından yapılması önerilir. 20 süt dişinin tamamlanması genellikle 2 – 2,5 yaş olarak belirtilmiştir.
Süt Dişleri Neden Önemlidir?
Süt dişlerinin kalıcı dişlere göre yapısal ve anatomik farklılıkları onları çürüğe ve aşınmaya karşı daha dirençsiz hale getirir. Süt dişlerinin en önemli işlevi çocuğun beslenmesini sağlamak iken, kalıcı dişlerin takip edebileceği konuşma estetik ve yertutucu görevleri vardır. Tedavi edilmemiş süt dişleri çocukta beslenirken ağrıya ve buna bağlı yetersiz beslenmeye neden olabilmektedir. Aynı zamanda çürük süt dişleri boyut kaybedebilir ve kalıcı dişler için yeterli yer sağlamayabilmektedir. Bu durum, gelecekte olası diş yerinin daralmasına yol açabilir. Çocuk diş hekimleri, bebeklik döneminden itibaren çocukların ağız ve diş sağlığının yanı sıra çene ve yüz gelişimini de takip etmektedir. Gerekli tüm koruyucu ve tedavi edici tedavileri ve koruyucu uygulamaları uygulamaktadırlar.
Pedodonti Tedavi Uygulamaları
Pedodonti tedavi uygulamaları öncelikle çocukların dental fobi oluşturmadan tedaviyi kabul etmelerini amaçlamaktadırlar. Çocukların diş tedavisini bir oyunmuş gibi algılamalarını sağlanmaktadır. Pedodontistler (Çocuk Diş Hekimleri) aileyi ve çocuğu, çocuk ağız-diş sağlığı konusunda bilgilendirerek yapılan tedavilerin devamlılığını sağlamaktadırlar.
Çocuk diş hekimlerinin uygulama alanları arasında:
- Çocukların çürük risk durumunun belirlenmesi, olası durumda koruyucu tedavi sağlanması ve beslenme alışkanlığı kazandırılmasını düzenlemek,
- Süt ve daimi dişlerin dolgu vb. tedavilerini gerçekleştirmek,
- Çene ve diş gelişiminin kontrolü sağlamak,
- Parmak emme, kalem ısırma ya da tırnak yeme gibi kötü ağız alışkanlıklarının kontrolünü sağlamak,
- Süt dişi çekimi, çocuk protezi, yer tutucu ve ortodontik tedaviler yer almaktadır.
Bu nedenle alanında uzman çocuk diş hekimleri tarafından çocuk hastaların tedavilerinin çocuğun psikolojisine göre yapılması önerilmektedir.
Pedodonti Neden Önemlidir?
Pediatrik diş tedavisi bir uzman tarafından, ilk olarak çocukla iyi iletişim kurularak yapılır, sonrasında ise diş tedavisi ve koruyucu işlemlerin yapılması sağlanır. Bir pedodontistin temel sorumluluklarından biri, gelişmekte olan bir çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimini gözlemlemek ve çocuğun diş hekimine alışmasını sağlamaktır. Pedodonti hekimleri çocuklarla iletişim kurmak için eğitilmiştir.
Pedodontistler, gelişmekte olan dişlerin anatomisinin yanı sıra genel diş yapısı hakkında çocuk ve ebeveynleri bilgilendirmektedirler. Ortaya çıkabilecek ortodontik durumları önceden tahmin ederek önleyici tedbirler alabilirler.
Çocuklarda Ortodontik Bozukluklar
06-12 ay arası çocuklarda diş çıkarma başlar. Dişler çıktıkça bebek daha kolay emmeye başlar ve daha kolay ses çıkarır. Diş çıkarma sırasında bebeklerde ağrı, sinirlilik, beslenme güçlüğü, hafif ateş ve artan tükürük salgısı görülebilir. Hafif soğutulmuş diş kaşıyıcı, süt dişleri çıkarken rahatsızlığın en aza inmesini sağlayacaktır.
Ortodontik hastalıkların ana nedenlerinden biri ise parmak emmedir. Bu alışkanlık bebeklik döneminde normal kabul edilebilir. Parmak emme 2-3 yaşına kadar zararlı olmasa da ileri yaşlarda da buna devam etmek oklüzyonda bozukluklar, damak kubbeleşmesi, damak daralması ve ön açık kapanış gibi sorunlara yol açabilir. Emzik, parmak emmeyi önlemenin en kolay yoludur; çünkü bırakmak daha kolaydır. Bebeklerin kullanması gereken emzik, içbükey damak kubbesine uygun ortodontik emziktir.
Çocuklarda Diş Temizliği Nasıl Yapılmalı?
Bebeklerde süt dişleri ortalama 2,5-3 yaş döneminde tamamlanmaktadır. 6-7 yaşlarında ilk daimi dişler çıkana kadar da süt dişleri sabit kalmaktadır. Bebek dişlerinin ilk çıktığı andan itibaren, beslendikten sonra diş yüzeyinin temiz bir tülbent veya temizleme mendilleri ile temizlenmesi gerekmektedir.
Süt dişlerin tamamlanması ile birlikte çocuk diş fırçalarına geçilmesi tavsiye edilmektedir. Bu aşamada macun kullanılmayabilir ya da çürük riskine göre 500ppm flüor içeren diş macunları kullanılması önerilmektedir. Yaş ilerledikçe çocuk diş fırçalarına geçilerek macundaki flüor miktarının çürük riskine göre artırılması tavsiye edilmektedir. Çocukların diş hekiminden korkmaması için mümkün olduğunca erken dönemde pedodonti hekimi ile tanıştırılması önerilmektedir.
